U xơ cơ tử cung (Leiomyoma ; UXCTC: u xơ cơ tử cung) là khối u lành tính, có nguồn gốc từ tế bào cơ trơn tử cung, chiếm tỷ lệ 20-25% ở các phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, kích thước thường dưới 15cm.
– UXCTC có sự phát triển đơn thuần của cơ trơn
– Có thể có tính di truyền
– Tuổi : 18 – 58 tuổi
– Tuổi trung bình 33.4 +/- 8.1 tuổi
UXCTC thường ít có triệu chứng Tuy nhiên khi khối u lớn thì có thể gây chảy máu tử cung bất thường, đau và vô sinh. Các triệu chứng biểu hiện phụ thuộc vào vị trí và kích thước khối u.
UXCTC thường tiến triển chậm, sau một thời gian khối u có thể tăng kích thước gây nên triệu chứng và biến chứng. Chỉ khoảng 0,05% trường hợp biến chứng thành ung thư (sarcoma). Nếu khối u nhỏ không gây triệu chứng hoặc biến chứng gì đáng kể, vào thời kỳ mãn kinh, UXCTC có thể ngừng phát triển.
Một số triệu chứng thường gặp trong UXCTC:
– Đau hạ vị/ thống kinh, giao hợp đau, trằn nặng : chiếm 30 – 50% UXCTC
– Vô sinh (tắc vòi trứng, khó làm tổ, rối loạn chuyển hoá estrogen): 30%
– Rối loạn kinh nguyệt: cường kinh , đa kinh (vị trí dưới niêm hay trong cơ, phân loại FIGO: L0,1,2,3,4)
– Một số trường hợp UXCTC không có triệu chứng
Tại BVĐHNCT tiếp nhận Bệnh nhân H.T.M.T (32 tuổi) than phiền với các triệu chứng: “đau tức bụng, đi tiểu nhiều lần, đôi khi tiểu khó , kinh nguyệt không đều, tôi bắt đầu lo lắng nên mới đến khám tại cơ sở”
Tiếp nhận ca bệnh là BS CKII Nguyễn Thị Huệ – Trưởng Khoa Sản , Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ, người trực tiếp thực hiện phẫu thuật cho bệnh nhân chia sẻ “ để chẩn đoán khối u tại tử cung cần tiến hành các bước”:
(1) Bệnh sử (kinh nguyệt, đau, tiêu tiểu)
(2). Khám phụ khoa:ghi nhận kích thước u xơ, độ di động, mật độ…
(3). Siêu âm phải cung cấp:Thể tích khối u xơ, Số nhân xơ , vị trí, cấu trúc, thể tích tử cung ; Nội mạc, phần phụ, Thận (thận ứ nước ?)
(4). Nghi ngờ ác tính (ung thư cơ TC): Siêu âm Doppler , MRI
(5). Ra huyết bất thường cần nạo sinh thiết từng phần trước kết hợp với soi buồng tử cung (loại trừ ung thư, chọn cách phẫu thuật )
Có nhiều phương pháp điều trị u xơ cơ tử cung
1. Bảo tồn
2. Phẫu thuật: cắt tử cung hoặc bóc nhân xơ (mổ hở, nội soi, soi buồng tử cung)
3. Thuốc : progestins, GnRH-analogues ,Thuốc điều hòa chọn lọc thụ thể Progesterone (SPRMs): Mifepristone, Ulipristal acetate (UPA): UPA hiện được khuyến cáo là lựa chọn đầu tay trong điều trị nội khoa UXCTC ( tuy nhiên việc điều trị thuốc phải do BS chuyên khoa chỉ định và theo dõi)
4. Xquang can thiệp : Thuyên tắc động mạch tử cung (UAE: Uterine Artery Embolization): Mô tả đầu tiên do Ravina et al., 1995, 20,000 thực hiện UAE.
5. Siêu âm tập trung có cộng hưởng từ kiểm soát – (Magnetic Resonance-guided Focused UltraSound : MRgFUS). (Ehrenstein T et al., Gebh. Frauenheilk 2002; 62: 986-990)
Qua thăm khám kết luận: bệnh nhân chưa có con, 32 tuổi , khối u tại tử cung kích thước khoảng thai 18 tuần ( rất to không có chỉ định điều trị nội khoa), dạng nhân xơ dưới thanh mạc ( phân loại FIGO: L5-6), có chỉ định phẫu thuật bóc nhân xơ và cố gắng bảo tổn tử cung để duy trì khả năng sinh sản
PHÂN LOẠI FIGO
Ekip thực hiện phẫu thuật cho bệnh nhân (Ảnh Khoa Sản Phụ khoa Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ)
Khối u xơ tử cung được bộc lộ ra ngoài thành bụng (Ảnh Khoa Sản Phụ khoa Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ
Cận cảnh khối u xơ tử cung (Ảnh Khoa Sản Phụ khoa Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ)
Sau phẫu thuật bệnh nhân được tư vấn:dinh dưỡng hợp lý, chủ động thăm khám sức khoẻ định kỳ 2 lần trong năm để phát hiện và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.
Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đến thăm khám và tầm soát sức khoẻ, Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ với trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y Bác sĩ luôn tận tâm, có chuyên môn vững, đủ các chuyên khoa đã xây dựng các gói khám bệnh giúp người dân chủ động trong việc chăm sóc sức khoẻ. Đặc biệt tại khoa Sản nói riêng, còn có gói khám tầm soát ung thư cổ tử cung , gói khám tiền mãn kinh, gói khám tiền hôn nhân…qua đó tầm soát sức khoẻ, và phát hiện sớm bệnh lý phụ khoa.
