TIẾN BỘ TRONG ĐIỀU TRỊ SỎI TIẾT NIỆU BẰNG CÔNG NGHỆ TÁN SỎI ÍT XÂM LẤN
Sỏi tiết niệu – Bệnh lý ngày càng phổ biến
Theo thống kê y khoa, khoảng 10–15% dân số thế giới sẽ mắc sỏi tiết niệu ít nhất một lần trong đời, và con số này vẫn đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt tại các quốc gia khí hậu nhiệt đới như Việt Nam. Sự thay đổi lối sống, chế độ ăn nhiều muối, ít uống nước, cộng với thời tiết nóng bức dễ gây mất nước là những yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành sỏi.
Đáng lo ngại hơn, bệnh lý sỏi tiết niệu hiện nay không chỉ gặp ở người trung niên mà còn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ dưới 30 tuổi. Điều này cho thấy sỏi tiết niệu đang dần trở thành vấn đề sức khỏe cộng đồng cần được quan tâm đúng mức.
- Cơ chế hình thành và yếu tố nguy cơ
Nước tiểu vốn chứa nhiều khoáng chất và chất thải hòa tan. Khi sự cân bằng bị phá vỡ — ví dụ do uống quá ít nước, lượng khoáng chất cao hoặc thiếu chất ức chế kết tinh, các tinh thể sẽ lắng đọng, kết dính lại thành sỏi.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ bao gồm:
– Thiếu nước: thường xuyên uống dưới 1,5 lít/ngày hoặc làm việc trong môi trường nắng nóng, đổ mồ hôi nhiều.
– Chế độ ăn mất cân đối: nhiều muối, nhiều đạm động vật, thực phẩm giàu oxalat (trà đặc, cải bó xôi, socola…).
– Bệnh lý chuyển hóa: tăng canxi niệu, bệnh gout, rối loạn hấp thu ruột.
– Tiền sử gia đình: di truyền đóng vai trò nhất định trong cơ chế hình thành sỏi.
Hình 1 – Mô tả sỏi thận (Nguồn: MedicineNet)
- Triệu chứng nhận biết và biến chứng nguy hiểm
Sỏi nhỏ đôi khi không gây triệu chứng rõ rệt, nhưng khi sỏi di chuyển hoặc gây tắc nghẽn, người bệnh có thể gặp:
– Cơn đau quặn thận dữ dội, lan xuống bụng dưới và bẹn.
– Tiểu ra máu, tiểu buốt, tiểu rắt.
– Sốt, ớn lạnh khi có nhiễm trùng đi kèm.
Nếu bỏ qua, sỏi có thể gây ứ nước thận (hydronephrosis), nhiễm trùng nặng, hoặc suy thận mạn tính — những biến chứng khó hồi phục.
- Tiến bộ trong điều trị sỏi tiết niệu – Công nghệ tán sỏi ít xâm lấn
Trong nhiều năm qua, y học đã có bước tiến vượt bậc trong điều trị sỏi tiết niệu, thay thế dần các phương pháp mổ mở truyền thống vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các kỹ thuật tán sỏi ít xâm lấn hiện đang được ứng dụng rộng rãi tại nhiều bệnh viện lớn ở Việt Nam, bao gồm:
– Tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL – Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy)
- Sử dụng sóng xung kích hội tụ để phá vỡ sỏi thành mảnh nhỏ, sau đó đào thải tự nhiên qua đường tiểu.
- Không cần phẫu thuật, không gây tổn thương mô xung quanh.
- Thích hợp cho sỏi thận, sỏi niệu quản có kích thước < 2cm.
– Tán sỏi qua nội soi niệu quản bằng laser
- Dùng ống nội soi niệu quản đưa trực tiếp đến vị trí sỏi.
- Sử dụng năng lượng laser Holmium để tán vụn sỏi.
- Hiệu quả cao với sỏi niệu quản kích thước lớn, ít tái phát, người bệnh phục hồi nhanh.
– Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ (Mini-PCNL)
- Tạo một đường hầm nhỏ trên lưng để tiếp cận thận, đưa dụng cụ nội soi vào và tán sỏi.
- Ít xâm lấn hơn mổ mở, giảm chảy máu và biến chứng.
- Hiệu quả đặc biệt với sỏi thận kích thước lớn hoặc sỏi san hô.
Tán sỏi nội soi ống mềm
- Dùng ống soi mềm, luồn qua đường tiểu đến thận để tán sỏi.
- Tiếp cận được nhiều vị trí khó trong thận, hạn chế tổn thương.
- Kết hợp hiệu quả với laser Holmium.
| PHƯƠNG PHÁP | ƯU ĐIỂM | NHƯỢC ĐIỂM |
| Mổ hở truyền thống | Lấy được sỏi lớn, phức tạp | Xâm lấn cao, vết mổ lớn, hồi phục chậm |
| Nội soi lấy sỏi qua da | Ít xâm lấn hơn mổ hở, thời gian hồi phục nhanh hơn | Cần gây mê, có nguy cơ chảy máu, nhiễm trùng |
| Tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) | Không mổ, ít đau, về trong ngày | Hiệu quả giảm với sỏi quá lớn hoặc quá cứng |
| Tán sỏi bằng laser qua nội soi mềm | Tiêu diệt được hầu hết loại sỏi, bảo tồn chức năng thận, hồi phục nhanh | Chi phí cao hơn, yêu cầu thiết bị hiện đại
|
- Công nghệ tán sỏi hiện đại tại Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ
Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ đã đầu tư máy tán sỏi ngoài cơ thể công nghệ hội tụ thế hệ mới, cho phép định vị chính xác viên sỏi bằng X-quang hoặc siêu âm và phá vỡ chúng bằng sóng xung kích mạnh nhưng an toàn.
Quy trình thực hiện thường kéo dài khoảng 45–60 phút, bệnh nhân không cần mổ, thường xuất viện sau 1–2 ngày và nhanh chóng trở lại sinh hoạt bình thường.
Bên cạnh đó, bệnh viện cũng triển khai tán sỏi nội soi bằng laser với ống soi linh hoạt, xử lý hiệu quả các viên sỏi phức tạp, nằm ở vị trí khó tiếp cận mà ESWL không đáp ứng.
Hình 2 – Máy tán sỏi ngoài cơ thể tại Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ
Ưu điểm nổi bật:
- Giảm tối đa đau và sang chấn cho bệnh nhân.
- Hạn chế tối đa tác động lên mô lành.
- Rút ngắn thời gian nằm viện và phục hồi.
- Chi phí hợp lý nhờ tối ưu quy trình điều trị.
Sự kết hợp giữa thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm giúp Bệnh viện trở thành địa chỉ đáng tin cậy trong điều trị sỏi tiết niệu ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ
THÂN THIỆN – TẬN TÂM VÀ NÂNG TẦM SỨC KHỎE
